Leen van Claes van Nispen anno 1329

Volgens het boek Batavia Illustrata ontvangt Claes van Nispen in 1329 van de Heer en Vrouwe van Bergen op Zoom een leen, gelegen tusschen de 'Wolbrake en Hotmar'.

Lange tijd heeft de schrijver van deze website in Google gezocht naar deze namen ‘Wolbrake’ en ‘Hotmar’, maar helaas geen zoekresultaten. Begrijpelijk ook, want het zijn namen uit de veertiende eeuw. Waren het oude namen van huidige dorpen of steden in West-Brabant? Was ‘Wolbrake’ misschien de oude naam van de plaats Woensdrecht dat in de buurt van het plaatsje Nispen ligt? Het bleef gissen tot de vondst van de online publicatie “Breda contra Bergen op Zoom: vijf eeuwen strijd om de grenzen”. 

Deze publicatie beschrijft de strijd om de grenzen van de domeinen van respectievelijk de familie Glymes (het Markiezaat te Bergen op Zoom) en de familie van Nassau (Hertogdom en later Baronie Breda). Vanwege de expansiepolitiek van beide huizen zijn er diverse twisten geweest over de gemeenschappelijke grenzen van elkaars gebied. 

De belangen waren groot, want het betrof turfgronden (moergronden) en turfvaarten die in die tijd een belangrijk economisch bezit waren. Door deze strijd zijn er in de 15de eeuw en later een aantal kaarten gemaakt die de oriëntatiepunten van de domeingrenzen aangeven (boerderijen, grenspalen, vaarten en meren). Eén zo'n twistpunt was de grenspaal Wolbrake versus de grenspaal Hotmer.

Van Nassau zou een hele strook land met de moerput van de gemene Braeuwe verliezen, als Nachtegaals hofstad in Wolbrake een paal was. Hij stelde zich op het standpunt dat de grenspaal Hotmer was.

Nu wil het geval dat het leen van Claes van Nispen begrensd werd door de grenspalen Wolbrake en Hotmer, Door de beschrijving van het conflict tussen het Hertogdom Breda en het Markiezaat Bergen op Zoom is nu na bijna 700 jaar meer duidelijkheid gekomen over de exacte ligging van het leen van Claes van Nispen.

Bronnen: Breda contra Bergen op Zoom: vijf eeuwen strijd om de grenzen, W.A. van Ham, Jaarboek De Oranjeboom 28 (1975),
Kaart van Nispen en omgeving uit deze publicatie

De ondergrens van het leen loopt links van de plaats Nispen naar:
1. Grenspaal Wolbrake
2. Grenspaal Hotmer
3. Naar boven langs de Mare 'Het Hotmeer'
4. Langs de greppel die Claes van Nispen heeft laten graven
5. Naar de Zwaluwenberg
6. Terug langs de weg naar Nispen.