Wereldhandel

Familie Hooftman maakt Amsterdam groot
Op de tentoonstelling over de Gouden eeuw in het Amsterdams museum in 2013, was een zaal gewijd aan de familie Hooftman. Er hing een groot zwart doek met de genealogie van Gillis Hooftman en zijn derde vrouw Margaretha van Nispen. 

Gillis liet zijn dochters met reders trouwen, waardoor een groot aantal reders en hun schepen na de val van Antwerpen in 1585 naar o.a. Amsterdam en Haarlem verhuisden. 

Zowel Amsterdam als Haarlem hebben veel van hun groei en rijkdom aan deze Vlaamse vluchtelingen te danken. De reders die schoonfamilie werden waren Antonio Anselmo, Pieter Panhuys, Samuel Godin en de broers Trip.

Amsterdam 
Amsterdam heeft zijn eerste groei vooral te danken aan de Noordse Compagnie met de walvisvaart en de handel op Argelansk in Rusland, die de basis vormde voor de VOC en de WIC. Jan de Wit noemde deze handel daarom de moedernegotie van alle handel.

De ‘Groenlandse’ pakhuizen voor Levertraan op de Keizersgracht 40-44 van Samuel Godin, die getrouwd was met Anneke Anselmo, de kleindochter van Gillis Hooftman.

Samuel Godin en Anneke Anselmo-Hooftman, kleindochter van Gillis Hooftman, woonden op de Herengracht. Hij was een van de bewindhebbers van de Noordse Compagnie, en sinds 1617 betrokken bij de walvisvaart, en sinds 1621 bewindhebber van de West-Indische Compagnie. 

Vanaf 1620 handelde hij op Nieuw-Nederland. Hij gaf zijn naam aan wat nu de Delaware Bay is. Hij was een van de investeerders in Swaanendael, maar de nederzetting en zijn patroonschap bestond niet lang omdat de factorij werd leeggeplunderd door Indianen, al snel nadat deze was opgericht.

Paul Godin woonde op de Herengracht 502, het huidige burgemeestershuis. De burgemeester woont feitelijk in het huis van een slavenhandelaar, omdat Paul Godin de driehoekshandel bedreef (De handel tussen Europa, Amerika en Afrika).

Uitzicht vanuit het huis van Paul Godin.

De familie Godin was weer getrouwd met twee broers Trip, de oorlogshandelaren van de Gouden eeuw. In deze familie vind je nog drie Rembrandts.

Haarlem 

Antonio Anselmo en Johanna Hooftman door Maerten Vos

De familie Anselmo en paar families Hooftman gingen met een omweg (via Zeeland, Stade bij Hamburg, Bremen) in Haarlem wonen. Wat had een reder in Haarlem te zoeken? Op oude kaarten zie je dat het IJ vroeger doorliep naar Haarlem aan het Spaarne.

Haarlem had haar opbouw na het Spaans beleg (1572-1573) vooral te danken aan het groot aantal Vlaamse vluchtelingen die hun geld, kennis en cultuur meenamen na de val van Antwerpen in 1585. 

Frans Hals die bekend staat als een Hollandse schilder uit Haarlem kwam oorspronkelijk uit Vlaanderen. Men spreekt daarom ook wel van het Vlaams Haarlem.

Kinderen van Vlaamse vluchtelingen naar Haarlem

Zacharias Hooftman (1605-1648), kleinzoon van Marten Hooftman, de broer van Gillis Hooftman was koopman en woonde op de Herengracht in Amsterdam.

Hij bouwde in 1641 met zijn broer Andries de buitenplaats ‘Sparenhout’ aan het Spaarne in Haarlem (Kleine Houtweg 139, 2012 CG Haarlem).

 Buitenplaats Sparenhout

Portret van Andries Hooftman.

Adressen

  • Samuel Godin:Keizersgracht 105 (de Bruinvis) en 107 (de Walvis) en Herengracht
  • Daniel broer van Samuel: Keizersgracht 103
  • Cecilia Godin, dochter van Samuel: Keizersgracht 118-120?
  • Jean Godin, zoon van Samuel: Keizersgracht 618,
    Vier Groenlandse pakhuizen op Keizersgracht 40-44, 613, 611, 609 (?), 607
  • Paul Godin en daarna zijn zoon Daniel Godin: Herengracht 502 en Keizersgracht 620

Bronnen

Oostzeehandel

Moedernegotie

Driehoekshandel